فریب سرمایه‌گذاری از طریق فضای مجازی و اپلیکیشن‌های موبایل

مقدمه:

این قضیه بیانگر سوءاستفاده از شبکه ‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های موبایل برای تطبیق یک طرح فریبگرایانه سرمایه‌گذاری در افغانستان می‌باشد. کلاهبرداران یک شرکت آنلاین ایجاد نموده و افراد را به سرمایه‌گذاری الکترونیکی دعوت کرده‌اند و در برابر انجام فعالیت‌های ساده آنلاین، مانند تماشای ویدیوهای کوتاه، مفاد غیرواقعی وعده داده‌اند. این قضیه آسیب‌پذیری در آگاهی عامه، خلاهای نظارتی در پلتفرم‌های دیجیتال و خطرات تقلب‌های سایبری فرامرزی را به نمایش می‌گذارد

پیشینه:

قضیه از گزارش‌های معاملات مشکوک (STRs) که توسط مرجع گزارش‌دهنده X ارائه شده بود، آغاز گردید. در این گزارش‌ها، الگوهای (Red Flag) غیرمعمول پرداخت‌های کوچک و مکرر به افراد متعدد، بدون دلیل تجاری واضح، برجسته شده بود. تحلیل‌های بعدی نشان داد که این معاملات مرتبط با یک گروه فعال در اپلیکیشن پیام ‌رسان «تلگرام» بوده که فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری در شرکت (A) را تبلیغ می‌کردند. سازمان ‌دهندگان هویت خود را افشا نکرده، هیچ آدرس ثبت ‌شده یا حضور فزیکی در افغانستان نداشتند و گمان بر این است که سازمان دهندگان اصلی اتباع خارجی باشند. فعالیت‌های آنان ظاهراً توسط نمایندگان داخلی/محلی پشتیبانی می‌شد که افراد، به ‌ویژه اشخاص با سواد مالی محدود را جذب می‌کردند.

روش فعالیت:

• کلاهبرداران یک گروه تلگرامی تحت نام شرکت (A) ایجاد کرده و اعضای عامه را برای پیوستن دعوت نمودند.
• سرمایه‌گذاران بالقوه تشویق می‌شدند تا وجوه خود را به‌صورت الکترونیکی به حساب‌های تحت کنترل نمایندگان این طرح واریز کنند.
• به‌منظور جذب بیشتر، طرح متذکره در برابر تماشای ویدیوهای تبلیغاتی کوتاه (۱۵ ثانیه‌ای) در اپلیکیشن موسوم به «Z»، مبالغ کوچکی را به‌عنوان عاید سرمایه‌گذاری به افراد پرداخت می‌کرد.
• گروه مذکور همچنان یک اپلیکیشن اختصاصی موبایل راه‌اندازی نمود که حساب‌های انفرادی برای کاربران ایجاد کرده و مدیریت و هماهنگی سرمایه‌گذاران را متمرکز می‌ساخت.
• مدل تجارتی آنان مبتنی بر جذب پیوسته سرمایه‌گذاران جدید به‌منظور پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی بوده که مشابه عملیات پونزی (Ponzi Scheme) می‌باشد.
• نگرانی‌ها موجود بود که پس از رسیدن تعداد سرمایه‌گذاران به سطح معین، سازمان‌دهندگان ناپدید شده و سرمایه‌های افراد را با خود ببرند.

شاخص‌ها / علایم هشداردهنده:

• فرصت ‌های سرمایه‌گذاری که صرفاً از طریق گروه ‌های تلگرامی و رسانه‌های اجتماعی تبلیغ شده و فاقد نهاد ثبت ‌شده یا دارای مجوز باشند.
• وعده‌های مفاد تضمینی یا غیرمعمول بلند در برابر تلاش حداقلی (مانند تماشای ویدیوهای کوتاه).
• پنهان‌سازی هویت سازمان‌دهندگان و نبود هرگونه حضور فزیکی، جواز یا ثبت قانونی در افغانستان.
• استفاده از اپلیکیشن‌ های موبایل برای مدیریت حساب‌ ها بدون شفافیت یا نظارت قانونی.
• پرداخت‌های کوچک اما مکرر الکترونیکی به تعداد زیادی افراد که با فعالیت تجارتی عادی سازگار نمی‌باشد.
• دخالت نمایندگان محلی که اشخاص با سواد مالی محدود را هدف قرار داده‌اند.

نتیجه:

در حال حاضر، این قضیه تحت بررسی فعال نهادهای تنفیذ قانون قرار دارد. هرچند تأثیرات مالی آن به‌طور کامل هنوز ارزیابی نشده است، اما یافته‌های ابتدایی نشان می‌دهد که صدها فرد مبالغ متفاوتی را سرمایه‌گذاری نموده‌اند. خطر از دست رفتن گسترده سرمایه‌ها در صورت فروپاشی این میتود بسیار بالا است.