فنتراکا (FinTRACA) بمعنی مرکز تحلیل معاملات راپورهای مالی افغانستان است که اکثراً واحد استخبارات مالی یا FIU نیز یاد میشود.
مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی یگانه ادارۀ مسئول دریافت، تجزیه و تحلیل گزارشات معاملات مشکوک و سایر معلومات مربوط به پول شویی، جرایم اصلی و تمویل تروریزم و نشر نتایج تحلیلی گزارشات مذکور مطابق به احکام قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم می باشد.
هر چند مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی توسط دافغانستان بانک تأسیس و تشکیل آن مطابق سفارشات گروه کاری اقدامات مالی تنظیم می گردد، اما مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی به منظور عملی نمودن صلاحیت ها، مسؤلیت ها و وظایف خود به اساس این قانون در اجراآت خود مستقل بوده، که در کلیه اجراآت خویش به شورای عالی دافغانستان بانک جوابده نیز می باشد. استقلالیت مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی شامل خودمختاری در اتخاذ تصامیم در زمینه دریافت، درخواست، تجزیه و تحلیل یا ارائه معلومات مطابق احکام این قانون می باشد.
مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی صلاحیت دارد در رابطه با معلوماتی که در مطابقت با وظایف خود دریافت نموده، از مرجع راپور دهنده معلومات، اسناد و سوابق اضافی را که برای ایفای وظایف خود ضروری بپندارد، مطالبه نماید. مرجع راپور دهنده مکلف است، معلومات مطالبه شده را در میعاد زمانی و شکلیات تعیین شده توسط مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی ارائه نماید. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی میتواند در رابطه با راپور یا معلومات که دریافت کرده است، هر نوع معلومات را که برای اجرای وظایف خود ضروری میپندارد و کسب آن توسط قانون منع نشده باشد از مراجع ذیصلاح (مراجع تنفیذی و مراجع نظارتی) یا سایر ادارات دولتی بدست آورد. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی می تواند به منظور ایفای وظایف خویش طبق احکام قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، به بانک معلوماتی (دیتابس) ادارات دولتی دسترسی مستقیم حاصل نماید و در صورت عدم امکان دسترسی مستقیم، معلومات ضروری را از اداره مذکور درخواست نماید. مسئولین مربوط مکلف اند، بصورت عاجل در مورد، معلومات ارائه نمایند. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی مکلف است، بانک معلوماتی (دیتابس) را که حاوی معلومات مرتبط با راپورهای واصله میباشد، ایجاد وبا رعایت طرزالعمل های مربوط بر حفظ محرمیت، فعال نگهدارد. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی و سایر مراجع ذیصلاح میتوانند در حدود احکام قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم و قانون جلوگیری از تمویل تروریزم با هم تبادله معلومات نمایند.
مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی میتواند طبق احکام قانون بر اساس موافقت نامه متقابل، معلومات را عندالزوم یا عندالتقاضاء به ادارات مماثل خارجی که وظایف مشابه را ایفاء مینماید و تابع مکلفیت های مشابه در زمینه حفظ محرمیت باشند، ارائه میکند. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی می تواند مطابق احکام قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، به درخواست واحد استخبارات مالی دولت خارجی یا سایر مراجع ذیصلاح خارجی در مورد معلومات و ارسال راپور معاملات مشکوک، پاسخ ارائه کند. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی قبل از ارائه معلومات به مقامات دولت خارجی، اطمینان حاصل می نماید که معلوماتی که ارائه میشود، تابع عین الزامات محرمیت میباشد. مسئولین دولت خارجی، معلومات را صرف برای مقاصدی مورد استفاده قرار میدهند که در این قانون به آن تصریح گردیده باشد.
مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی علاوه بر سایر مکلفیت ها و صلاحیت های مندرج قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم و قانون جلوگیری از تمویل تروریزم، دارای وظایف خاص ذیل نیز میباشد: 1 – ارائه پیشنهاد به کمیسیون عالی همآهنگی جهت وضع، تعدیل یا لغو اسناد تقنینی مرتبط به جرایم پول شویی و عواید ناشی از جرایم و تمویل تروریزم. 2 – صدور رهنمودها، طرزالعمل ها، متحد المال ها و پالیسی ها به مراجع راپوردهنده در مورد طرز گزارش دهی معاملات، مشخصات و شکلیات فورمه های گزارشدهی، محتویات گزارشات و ارائه سایر معلومات بشمول ترتیب لست شاخص های تثبیت کنندۀ معاملات مشکوک. 3 – جمع آوری، تنظیم، حفظ و نشر معلومات و احصائیه ها در امر مبارزه علیه پول شویی و تمویل تروریزم، نتایج ارزیابی های نظارتی، بررسی فورمه ها، خطرات و روش های پول شویی و تمویل تروریزم. 4 – آموزش مسلکی کارکنان مراجع راپوردهنده، ادارات دولتی و مؤسسات دارندۀ جوازنامه واجازه نامه در صورت امکان. 5 – سایر وظایف مندرج قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، قانون جلوگیری از تمویل تروریزم و مقرره های مربوط.
دافغانستان بانک بودجۀ لازم را برای مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی فراهم نماید. بودجۀ مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی بصورت یک جزء جداگانه در بودجۀ دافغانستان بانک درج میگردد.
دافغانستان بانک تشکیل، ساختار، اجراآت و منابع مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی را با رعایت سفارشات گروه کاری اقدامات مالی (FATF) تعیین می نماید.
مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی مکلف است، راپور سالانه را ترتیب و به شورای عالی دافغانستان بانک ارائه نماید. راپور شامل نتایج تحلیل روندها و شیوه های مورد استفادۀ پول شویی، تمویل تروریزم و احصائیه ها می باشد. اما این راپور شامل معلومات دربارۀ معاملات مشکوک یا اشخاص مرتبط با معاملات مشکوک نمی گردد.
1. پنهان نمودن دارائی یا تغییر منشاء جرمی وجوه و دارائی یا مساعدت در فرار مظنون جرم اصلی از عواقب قانونی ناشی از ارتکاب جرم. 2. اقدام به منظور پنهان نمودن یا تغییر شکل دادن ماهیت واقعی، منبع، موقعیت یا انتقال حق مالکیت وجوه و دارائی یا سایر حقوق. 3. اقدام به تحصیل، تصرف یا استفاده از وجوه و دارائی. 4. اشتراک، داشتن ارتباط یا همدستی در ارتکاب جرم و اقدام به آن و تشویق، تسهیل یا مشوره دهی در زمینه ارتکاب هر یک از جرایم مندرج اجزاء (1،2 و 3). .
عمل جرمی ای است که در نتیجه ارتکاب آن وجوه یا دارائی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم حاصل شده باشد.
هر نوع دارائی مادی و غیر مادی، منقول و غیر منقول، عینی و غیر عینی، مشروع و غیر مشروع و اسناد یا وسایل بشمول الکترونیکی یا دیجیتلی است که مالکیت یا داشتن منافع در چنین وجوه یا دارائی ها را ثابت نموده و طور نامقید شامل حواله های پولی، سهام، اسناد بهادار، اوراق قرضه، برات یا اعتبار نامه (لیتر آف کریدت)، تکتانه، مفاد سهم یا سایر درامدها یا ارزش ناشی از چنین وجوه یا سایر دارایی می باشد.
در رابطه با حساب یا معامله شامل اشخاص ذیل میباشد: - شخصی که بنام وی یک معامله، رابطه تجارتی یا حساب ترتیب، افتتاح یا عقد میگردد. - شخصی که به وی حساب، حقوق یا تعهدات ناشی از یک معامله واگذار یا منتقل میگردد. - شخصی که صلاحیت قانونی اجرای معامله یا کنترول یک رابطه تجارتی یا حساب را دارا میباشد.
مراجع مسئول نظارت از رعایت احکام مندرج قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، بوده که شامل دافغانستان بانک، وزارت ها یا ادارات دولتی و سایر اشخاص مندرج مقرره مربوط، میباشد.
به تعویق انداختن مؤقتی اجرای یک معامله یا توقف مؤقتی وجوه یا دارائی است از انتقال، تغییر، تبدیل، فروش، واگذاری و جابه جایی آن به همان حالت موجود توسط مرجع ذیصلاح مطابق احکام قانون.
سلب دایمی مالکیت وجوه و دارائی ها است که بر اساس حکم قطعی محکمه ذیصلاح صورت گرفته و به موجب آن مالکیت وجوه و دارائی ها با اسناد مثبتۀ آن به دولت انتقال می یابد.
اخذ و نگهداری مؤقت وجوه و دارائی ها است به تصمیم مراجع کشف یا تحقیق یا محکمه در حدود احکام قانون.
شخص حقیقی یا حکمی مندرج ماده پنجم قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، میباشد.
شخص حقیقی است که وظیفه مهم دولتی در افغانستان یا سایر کشورها یا در یک سازمان بین المللی به وی سپرده شده که شامل مسئولین عالیرتبه احزاب سیاسی، اعضای خانواده یا اقارب نزدیک ذوات فوق نیز میباشد.
معاملات مندرج اجزای (1و2) فقره (1) ماده شانزدهم قانون جلوگیری از پول شویی و عواید ناشی از جرایم، می باشد.
- عملی که مطابق ضمائم مندرج کنوانسیون جلوگیری از تمویل تروریزم به حیث جرم شناخته شده باشد. - عملی که به قصد قتل یا جراحت شدید یا ایجاد ترس، صورت گیرد و هدف آن از نگاه ماهیت و قرینه دهشت افگنی در بین یک جمعیت یا وادار ساختن حکومت یا سازمان بین المللی به انجام یا عدم انجام یک عمل باشد.
شخصی حقیقی است که مرتکب یکی از اعمال ذیل گردد: عمل تروریستی را طور مستقیم یا غیر مستقیم عمداً مرتکب شده یا در جهت ارتکاب آن سعی نموده باشد. در ارتکاب عمل تروریستی معاونت یا اشتراک نموده باشد. ارتکاب عمل تروریستی را سازماندهی یا رهبری نموده یا دیگران را به ارتکاب جرم تروریستی هدایت داده باشد. عمداً و به هدف پیشبرد اعمال تروریستی با گروهی که هدف مشترک برای انجام اعمال تروریستی دارند همکاری نموده یا با وجود اطلاع از اهداف گروه متذکره مبنی بر انجام اعمال تروریستی با آنها همکاری نماید.
شخص حکمی، سازمان یا ترتیبات خاصی است که اساساً به امور جمع آوری وجوه یا مصرف آن در جهت امور خیریه، مذهبی، فرهنگی، تحصیلی، اجتماعی یا ائتلافی (وحدت و دوستی) یا سایر انواع امور خیریه، اشتغال دارد.
بانکها باید گزارشهای معاملات نقدی بزرگ (LCTRs) و گزارشهای معاملات مشکوک (STRs) را به مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی افغانستان ارسال نمایند.
بانکها میتوانند گزارشهای معاملات نقدی بزرگ (LCTRs) را بهصورت منوال با استفاده از فورم LCTR ثبت نمایند. این فورم برای گزارشدهی LCTR از وبسایت(www.fintraca.gov.af) قابل دریافت میباشد.
اگر یک بانک بخواهد گزارش معاملات نقدی بزرگ (LCTR) را بهطور خودکار تحصیل کند، باید از اسکیما (Schema) XML مربوط به LCTR استفاده نماید. این اسکیما (Schema) XML را میتوان از وبسایت www.fintraca.gov.af دریافت کرد.
گزارشهای معاملات نقدی بزرگ (LCTRs) باید پیش از ارسال با استفاده از PGP رمزگذاری شوند. مرکز تحلیل معاملات و راپورهای مالی افغانستان برای حفاظت از ایمیلهای دریافتی از روش رمزگذاری نامتقارن (کلید عمومی) استفاده میکند. کلید عمومی این مرکز در وبسایت www.fintraca.gov.af در دسترس است. بانکها باید از این کلید برای رمزگذاری گزارشهای خود استفاده کرده و سپس گزارشها را به آدرس reports@fintraca.gov.af ارسال نمایند.
خطِ موضوع (Subject) باید فقط شامل حروف «LCTR» باشد (بدون علامت نقلقول) و هیچ چیز دیگری.
طبق مقررهای که در نشانی http://www.fintraca.gov.af/Regulations.html منتشر شده است، نامگذاری فایلهای گزارش باید از این قاعده پیروی کند: کُد شناسایی سهحرفی برای مراجع گزارشدهنده + «» + تاریخ میلادی ارسال گزارش بهصورت yyyy-mm-dd + «» + شمارهٔ ترتیبی که برای چندین گزارش ارسالشده در یک روز از «1» آغاز میشود + پسوند «.xml». برای مثال، گزارشی که توسط بانک مرکزی افغانستان (Da Afghanistan Bank) در تاریخ ۵ دسامبر ۲۰۰۶ ارسال شده باشد، ممکن است بهصورت DAB_2006_12_05_1.xml نامگذاری گردد.
بانک مرکزی افغانستان (DAB) در جریان روند جوازدهی، یک شمارهٔ شناسایی پنجرقمی به بانکهای تجاری صادر میکند. از این شماره استفاده نمایید.
اگر پیش از شناخت نمبر شما (ID) یک فاصله تایپ شود، نرمافزار Microsoft InfoPath این فاصله را در فورم نمایش نمیدهد، هرچند که فاصله وجود دارد. برای مثال: ‘ 12345’. راهحل این است که شناخت نمبر را با استفاده از کلید Backspace حذف کرده و دوباره آن را تایپ نمایید.
«مراجع گزارشدهنده باید گزارشها را بهطور یکتا با استفاده از یک شناسه مشخص نمایند که شرایط زیر را داشته باشد: شناسهٔ گزارش باید بهصورت ۱۵ کاراکتر الفبایی-عددی (یعنی 0-9، A-Z) تنظیم گردد و در سمت چپ با صفرها پر شود (الزامی). مسئولیت یکتا بودن شناسه بر عهدهٔ مراجع گزارشدهنده است.
اگر یک سلسله معاملات بهطور تجمعی از حد آستانهٔ گزارشدهی تجاوز کند، باید گزینهٔ «True» انتخاب شود. اگر تنها یک معامله باشد، باید گزینهٔ «False» انتخاب گردد.
(Principle): کسی است که معامله را به نمایندگی از خود انجام میدهد. (Proxy): کسی است که معامله را به نمایندگی از شخص ثالث انجام میدهد. (Beneficiary): کسی است که معامله به نمایندگی از او انجام میشود.
حساب معامله (Transaction Account) حسابی است که متعلق به صاحب یا صاحبان حساب گزارششده بوده و توسط بانک برای تسویهٔ معاملهای که موضوع گزارش است، مورد استفاده قرار میگیرد.
در معاملاتی مانند سپردهگذاری نقدی (Cash Deposit) یا برداشت نقدی (Cash Withdrawal) که تنها یک شخص در آن دخیل است، همان شخص بهعنوان «Principle» و همچنین «Beneficiary» عمل میکند. بنابراین در بخش شرکتکننده (Participant)، اطلاعات همان شخص درج میشود و نقش یکی از شرکتکنندگان بهعنوان «Principle» و نقش شرکتکنندهٔ دوم بهعنوان «Beneficiary» انتخاب میگردد.
نوع معامله باید بهعنوان انتقال بینالمللی خروجی (Outbound International Transfer) انتخاب شود. نقش مشتری که وجوه را ارسال میکند باید (Principle) انتخاب گردد و نشانی او بهعنوان نشانی افغانستان درج شود. نقش نهادی که وجوه را در خارج دریافت میکند باید (Beneficiary) انتخاب گردد و نشانی آن بهعنوان نشانی بینالمللی درج شود. انتقال بینالمللی ورودی (Inbound International Transfer) برعکس حالت فوق خواهد بود.
نوع معامله باید بهعنوان انتقالنامهای (Letter Transfer) انتخاب شود، اما باید دقت گردد که نقش طرفی که وجوه را ارسال میکند (Principle) انتخاب شود و طرفی که وجوه را دریافت میکند (Beneficiary) انتخاب گردد. لطفاً توجه داشته باشید که در حالت فوق دو حساب دخیل هستند. هر دوی این حسابها باید در بخش حسابهای معامله (Transaction Accounts) درج شوند و مالک حسابها نیز مشخص گردد.
نوع معامله باید بهعنوان انتقال ملی خروجی (Outbound National Transfer) انتخاب شود و مشتری بانک شما که ارسالکنندهٔ وجوه است بهعنوان (Principle) ثبت گردد و دریافتکنندهٔ وجوه در بانک مقابل بهعنوان (Beneficiary) درج شود. انتقال ملی ورودی (Inbound National Transfer) برعکس حالت فوق خواهد بود.